Szołdrski Maciej h. Łodzia (ok. 1582 – 1626/7), pisarz ziemski poznański, poseł na sejm.
Był synem (zapewne najstarszym) Stanisława (zm. ok. 1649) i Małgorzaty z Pigłowic Manieckiej h. Sokola. Miał braci: Andrzeja (zob.), Władysława (zm. prawdopodobnie w r. 1629), kanonika poznańskiego (od r. 1626) i łowickiego, Jana (zm. w styczniu 1662), cześnika kaliskiego (od r. 1645), oraz siostry: Katarzynę, która przed r. 1608 poślubiła Stanisława Czackiego, Łucję, od r. 1612 żonę Piotra Chłapowskiego, Agnieszkę, zapewne t.r. wydaną za Łukasza Cieleckiego, Dorotę, prawdopodobnie od r. 1620 żonę Jana Daleszyńskiego, oraz Annę i Zofię (zm. przed r. 1624), dominikanki w Poznaniu.
Dn. 30 VI 1614, razem ze swymi powinowatymi Stanisławem i Piotrem Chłapowskimi oraz Ł. Cieleckim, dowodził S. szlachectwa Zygmunta Cieleckiego, instalowanego na kanonię katedralną poznańską. Wspólnie z S. Chłapowskim oblatował 30 IX 1621 w grodzie kościańskim protestację miejscowego pospolitego ruszenia, zebranego na wyprawę przeciw Turkom. Nie było natomiast S-ego wśród szlachty zawracającej z wyprawy; wzmiankowany w wystawionej 23 X t.r. w Jaślanach (Sandomierskie) przez kaszt. śremskiego Krzysztofa Cieleckiego atestacji udziału w wyprawie Maciej Szołdrski to nieżyjący stryj S-ego. Na posejmowym sejmiku średzkim 2 XII t.r. został S. obrany jednym z posłów, wysłanych do króla Zygmunta III w celu przedstawienia stanowiska szlachty m.in. w sprawach podatkowych, menniczych, dystrybucji soli oraz pospolitego ruszenia; już 23 XII wysłannicy uzyskali od władcy odpowiedź. Szlachta poznańska 16 II 1622 ponownie wydelegowała S-ego do Zygmunta III z prośbą o wypłacenie żołdu za drugą ćwierć wpol. oddziałom powiatowym i wolontariuszom z chorągwi kaszt. poznańskiego Piotra Opalińskiego oraz roty krajczego królowej Jana Rozdrażewskiego; poselstwo zakończyło się częściowym sukcesem – król zgodził się jedynie na opłacenie wojska powiatowego. Na sejmiku elekcyjnym 28 VI t.r. został S. kandydatem na urząd pisarza ziemskiego poznańskiego (po awansie szwagra, Ł. Cieleckiego, na podsędka ziemskiego poznańskiego); 2 VII otrzymał nominację królewską na ten urząd. Obrany na sejmiku średzkim 9–13 I 1624, posłował na warszawski sejm nadzwycz. w lutym i marcu t.r.
Zapewne w związku z małżeństwem z Barbarą z Kierskich otrzymał S. w r. 1608 od ojca części wsi Chaławy, Gorzyczki i Chyrzyny (pow. kościański), na których zapisał żonie dożywocie. W r. 1610 sprzedał swe części w Chaławach i Chyrzynach stryjecznemu bratu Janowi Szołdrskiemu (późniejszemu kaszt. biechowskiemu) oraz przekazał ojcu części Gorzyczek; za zebrane w ten sposób środki kupił w r. 1611 od Stanisława Prusimskiego wieś dziedziczną Baranowo osiadłe (pow. kościański) i na jej połowie oprawił żonie 4500 złp. posagu. W l. 1614–15 wszedł w posiadanie dużej wsi Kamieniec (pow. kościański), częściowo drogą cesji od Romiszewskich, częściowo przez kupno od Herstopskich (za 15 tys. złp.); na tę wieś przeniósł oprawę żony 4500 złp. W r. 1616 posiadał jakieś prawa we wsi Snowidowo (pow. kościański), którą w r. 1618 nabył od Borzysławskich za 7 tys. złp. T.r. kupił od Jana Rogalińskiego za 28 500 złp. dobra Piechanin (Piechynino, Piechlino) i Tarnowo (pow. kościański), na których ponownie oprawił posag żony, podwyższony do 5 tys. złp. Sprzedał natomiast wojskiemu poznańskiemu Bartłomiejowi z Wielawsi Cieleckiemu wsie Kamieniec (za 18 tys. złp.) i Snowidowo (za 6500 złp.). S. był też zainteresowany kompleksem dóbr stęszewskich (m. Stęszew, wsie Witowle, Chrąpiewo, Trzcielno i młyn Witowle obecnie Witobel, Krąplewo, Trzcielin), których część trzymał na wyderkaf od Bronikowskich w l. 1624 i 1626; nie zdołał ich przejąć. Zmarł najpewniej wiosną 1627; już 18 VI t.r. woj. poznański Stanisław Przyjemski wydał uniwersał, zwołujący sejmik elekcyjny dla obioru jego następcy. Najprawdopodobniej został pochowany w grobowcu rodzinnym w kościele paraf. w Czempiniu.
W zawartym niedługo przed 6 III 1608 małżeństwie z Barbarą z Kierskich h. Jastrzębiec (zm. wkrótce po r. 1617), córką Stanisława, miał S. córkę Zofię, żonę Andrzeja Słoneckiego, oraz synów Stanisława (zob.) i Mikołaja (zm. 1632). Po jej śmierci S. ożenił się z Katarzyną z Gembickich h. Nałęcz, wdową po Tarnowskim h. Rola, wg Kaspra Niesieckiego i Teodora Żychlińskiego córką podczaszego poznańskiego Jana, siostrą biskupów: łuckiego Andrzeja (zob.), krakowskiego Piotra (zob.) i chełmińskiego Jana (zob.) oraz kaszt. gnieźnieńskiego Krzysztofa (zob.) i woj. łęczyckiego Stefana (zob.) Gembickich, stryjeczną bratanicą prymasa Wawrzyńca Gembickiego (zob.); informacja o pochowaniu Katarzyny z Gembickich Szołdrskiej w Trzemesznie jest błędna. W drugim małżeństwie miał S. córkę Annę, wydaną za Piotra Zajączka; jej posag (15 tys. złp.) został wypłacony dopiero w r. 1649 przez synową S-ego, wdowę po Stanisławie, Mariannę z Zajączków, która zapewne zaaranżowała małżeństwo Anny ze swym bratem. Chronologicznie nieprawdopodobne i źródłowo niepotwierdzone jest istnienie drugiej córki S-ego i Katarzyny z Gembickich, Anieli, żony Wojciecha Starzeńskiego, zmarłego w r. 1633 (Żychliński). Młodszy syn S-ego Mikołaj zmarł 19 IX 1632 jako uczeń kolegium jezuickiego w Poznaniu, członek działającej przy nim Sodalicji Mariańskiej i prefekt Sodalicji Mniejszej, której przed śmiercią podarował 500 fl. na wykonanie dwóch srebrnych świeczników. Uroczystość wyprowadzenia ciała zmarłego do Czempinia (gdzie Mikołaj został pochowany, mimo uzyskania przez rodzinę zgody władz zakonnych na pochówek w kościele Jezuitów w Poznaniu) odbyła się «z niezwykłym i niespotykanym dotąd przepychem».
Borkowska M., Leksykon zakonnic polskich epoki porozbiorowej, W. 2004 I (dot. córek: Anny i Zofii); Borkowski, Almanach, s. 240; Estreicher, XXX 290; Korytkowski, Prałaci gnieźn., IV 69–71; Łętowski, Katalog bpów krak., IV 118, 121; Niesiecki, IV 99, VIII 625; Receptiones seu installationes ad episcopatum..., Ed. R. Weimann, „Roczn. Tow. Przyjaciół Nauk Pozn.” T. 35: 1908 (dot. brata, Władysława); Urzędnicy, I/2; Żychliński, I 319, 321, VI 204, XXII 88–9, 93–4, 101 (błędne informacje o potomstwie); – Cieplucha Z., Z przeszłości ziemi kościańskiej, Kościan 1929 s. 128, 139–140, 272; Pietrzak J., Konfederacja lwowska w 1622 roku, „Kwart. Hist.” R. 80: 1973 s. 857–8; Prinke R. T., Sikorski A., Królewska krew. Polscy potomkowie Piastów i innych dynastii panujących, P. 1997 s. 66; Seredyka J., Parlamentarzyści drugiej połowy panowania Zygmunta III Wazy, Opole 1989 s. 88, 95; – Akta sejmikowe woj. pozn., I 2; Kronika jezuitów poznańskich (młodsza), Oprac. L. Grzebień, J. Wiesiołowski, P. 2004 I (dot. syna, Mikołaja); Teki Dworzaczka CD-ROM, Kórnik–P. 1997; – B. Kórn.: rkp. 201 k. 225, rkp. 7905 k. 21–2v.
Igor Kraszewski